10 Bệnh viên phế quản truyền nhiễm ở gà (IB) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gà do Coronavirus gây nên. Trong những năm 1990, một biến thể mới IB-4/91 đã được phát hiện ở châu Âu, đây là một tác nhân gây ra các ổ dịch lớn trên khắp châu Âu và toàn thế giới. Trong khi 4/91 hiện nay vẫn đang là mối lo ngại ở nhiều nước trên thế giới, ở nước ta IB 4/91 còn được gọi là bệnh IB thể thận trên gà đang xảy ra trên gia cầm với mức độ lây lan nhanh chóng và tỷ lệ chết rất cao.

1. Về virus IB chủng 4/91 hay IB thể thận trên gà

Được phân lập lần đầu tại Hà Lan vào năm 1990 là một trong những biến chủng quan trọng của IBv .

Về các đặc điểm của virus cũng như dịch tễ học không khác nhiều so với IBv.

• Là một ARN virus.
• Được phân bố rộng rãi trên toàn thế giới.
• Vật chủ là gia cầm mọi lứa tuổi nhưng mẫn cẩm nhất là gà.
• Virus xâm nhập vào cơ thể theo đường truyền ngang, không truyền từ mẹ sang con, nhưng trong quá trình ấp nở virus có thể thông qua dụng cụ ấp nở và xâm nhập vào gà con mới nở.
• Virus ủ bệnh 18 – 36 giờ.
• Bệnh tích chủ yếu xảy ra trên đường tiết niệu và sinh dục của gà.

2. Triệu chứng bệnh IB thê thận trên gà

Bệnh ây ra các dấu hiệu lâm sàng trên đường hô hấp tuy nhiên mức độ trầm trọng không cao.

• Gà giảm ăn, giảm uống, gà đứng tụm lại, ít di chuyển.
• Tỷ lệ chết rất cao và nhanh chóng có đàn lên tới 100% nếu kế phát thêm các bệnh khác.
• Có những dấu hiệu về hô hấp: thở khó, khò khè, ngáp … Đối với gà thịt các dấu hiệu hô hấp rõ ràng hơn ở gà đẻ.
• Sản lượng trứng giảm mạnh 30 -55%. Có xuất hiên những quả mỏng vỏ, méo mó, biến dạng, dễ vỡ…
• Đối với gà nuôi nhốt còn thấy có hiện tượng sưng phù đầu.

3. Các dấu hiệu khi mổ khám khi gà bị IB thể thận

Khí quản viêm nhẹ, có xuất huyết nhẹ hơn so với IBv, có nhiều dịch nhầy ở đường hô hấp trên (có thấy cả trong xoang mũi)
Túi khí mờ, đục.

Có một số trường hợp lòng đỏ trứng bị vỡ bên trong xoang bụng.

Ống dẫn trứng, buồng trứng bị tổn thương nghiêm trọng (xuất huyết, teo buồng trứng).

Thận sưng to

Muối Urat ở thận

4. Thiệt hại kinh tế do bệnh IB thể thận trên gà gây ra

IB thể thận được đánh giá là biến chủng rất nguy hiểm vì mức độ lây lan nhanh chóng ra toàn thế giới. Một một ổ dịch do IB-491 gây ra có tỉ lệ chết rất cao có thể lên tới 100%.

4.1 Thiệt hại trên gà thịt.

• Tuổi gà Dưới một tháng tuổi Trên một tháng tuổi
• Tỷ lệ chết 30 % 55 – 75%
• Thiệt hại kinh tê 15 – 20% 40 -70 %

4.2 Thiệt hại trên gà đẻ trứng.

Với gà đẻ có những thiệt hại về sản lượng trứng tụt mạnh, chất lượng trứng giảm và tỷ lệ trứng loại tăng cao